Hãy coi trở ngại là người bạn đồng hành

Ta cảm thấy bức bối và đau khổ vì cuộc đời mình có nhiều trái ngang? Bây giờ là thời điểm xấu nhất trong cuộc đời ta? Ta cảm thấy hoang mang bởi có quá nhiều rắc rối ập đến cùng lúc? Thật may mắn. Bây giờ chính là thời điểm bắt đầu có sự thay đổi đáng kinh ngạc của cuộc sống. Hãy thật tỉnh táo và chú ý quan sát cuộc sống bởi đây là lúc ta rút ra bài học lớn trong cuộc đời.

Đừng chỉ ở đó mà băn khoăn rằng: "Mình cần phải làm gì bây giờ?" mà hãy chú ý lắng nghe tiếng lòng mình.  Đừng cố gắng phân tích hay phân biệt cuộc sống đang diễn ra trước mắt mà hãy quan sát mọi thứ toàn diện. Khi trầm ngâm quan sát dần trở nên nhạy cảm và sâu sắc thì chúng ta sẽ nghe thấy thông điệp từ trái tim mình hoặc bỗng nhiên nảy ra một suy nghĩ nào đó. Ta có thể muốn cầu nguyện hoặc có thể suy nghĩ muốn làm một chuyện gì đó. Nếu vậy thì hãy làm việc đó. Hãy vừa chú ý quan sát vừa sống trọn vẹn mỗi giây phút. Nếu may mắn, ta sẽ không bỏ lỡ mà chắc chắn sẽ nhận ra thời khắc xảy ra kỳ tích vô cùng to lớn của cuộc đời.

Kỳ tích xuất hiện trong cuộc sống của ta một cách rất đơn giản, chân lí, sự thay đổi, sự nhận thức cũng vậy. Việc vượt qua đỉnh điểm thường xảy ra lặng lẽ, điềm đạm và nhẹ nhàng một cách đáng ngạc nhiên. Không biết chừng chân lí, Chúa, Phật cũng đã nhẹ nhàng đến bên ta như gió thoảng và rồi nhẹ nhàng khẽ lướt qua đời ta mấy lần mà ta không hề hay biết. Vì vậy, chúng ta phải tập trung quan sát và ngắm nhìn cuộc sống, có như thế mới không bỏ lỡ cơ hội.

Chân lí xuất hiện cùng những khó khăn và xáo trộn của cuộc sống. Khi cuộc sống của chúng ta bị đảo ngược, bị hất văng ở giữa đoạn đường dốc đứng, thì trái lại một sự thay đổi có kế hoạch đang dần hình thành. Những khó khăn và nguy hiểm chính là người bạn đồng hành, người bạn cầu đạo giúp ta hiểu rõ hơn con người bên trong của mình, giúp ta đến gần hơn với chiều sâu của sự tồn tại của chính bản thân mình. Cuộc sống chí có thuận lợi mà không có khó khăn thì bản thân cuộc sống ấy chính là sự khó khăn lớn nhất. Quy luật của cuộc sống là sự phát triển, có điều gì đó trong ta lớn lên, mạnh mẽ hơn trong khó khăn. Khó khăn và thuận lợi, bình an và bất an, căng thẳng và thoải mái lặp đi lặp lại trong cuộc sống của chúng ta là một điều đáng trân trọng và nên xảy ra. Đó là bản chất của cuộc sống, là biểu hiện của chân lí. Chúng ta chỉ cần đón nhận nó như những gì nó vốn có. Không phải đón nhận nó với thái độ chào đón hay ghét bỏ, tốt hay xấu mà chỉ cần đón nhận nó một cách tự nhiên nhất, cái gì đến thì để cho nó đến, cái gì đi thì để cho nó đi.

Nếu ta muốn vứt bỏ bất an, nguy hiểm và mơ ước về một cuộc sống hạnh phúc, yên ổn thì bắt đầu từ đó cuộc sống không những ngoảnh mặt với ta mà thậm chí có huỷ diệt ta. Người như vậy sẽ không thể nào sống một cách yên ổn, bởi cuốc sống yên ổn sẽ né tránh họ. Vì thực tế cuộc sống không bao giờ là con đường chỉ có niềm vui mà không có nỗi khổ.

Thỉnh thoảng những người đang dấn bước trên con đường cầu đạo thường cố tình tạo ra những tình huống khó khăn để tôi luyện chính bản thân mình. Bằng cách đó, người ra đưa mình vào tình thế phải tiếp tục học hỏi và quan sát xem việc gì đang xảy ra trong chính con người mình, tâm tính mình thay đổi như thế nào giữa hoàn cảnh khó khăn đó. Ở Tây Tạng, trước khi bắt đầu tu hành, người ta thường đọc một bài chúc nguyện để thỉnh cầu nỗi khổ. Thông qua tu hành, người ta trau dồi trí tuệ, lòng từ bi, tính nhẫn nại và tu thân.

Chúng ta có cần phải đau khổ và nản lòng trước những nỗi đau đang hiện lên trong cuộc sống ở trước mắt hay không? Ngược lại, những lúc như vậy, hãy coi đó là cơ hội quý giá để chúng ta học hỏi. Phải coi đó là cơ hội quý giá giúp cuộc sống của ta phát triển lên một giai đoạn cao hơn, mở rộng thế giới tâm hồn ta. Niềm vui cũng tương tự như vậy. Nếu như nỗi khổ là tài liệu học tập thì niềm vui cũng là tài liệu học tập. Nếu có việc tốt thì hãy hưởng thụ nó, ta không cần cố gắng để tranh giành thêm lợi về mình, cũng không cần vứt bỏ tất cả để đi tìm sự khổ hạnh. Dù là niềm vui hay khổ đau thì cũng chẳng khác nào như một cơn gió lướt qua đời ta. Đó không phải niềm vui cũng chẳng phải khổ đau mà chỉ là việc đén và đi của một mối nhân duyên nào đó. Vì vậy, không có cái gì ồn ào và cũng không có cái gì tĩnh lặng.

Trong cuộc sống của chúng ta không bao giờ có chuyện xảy ra việc tốt hay việc xấu mà chỉ xảy ra việc "nào đó". Tất cả những việc "nào đó" này thường từ từ ập xuống đầu chúng ta với tư cách là lòng từ bi của Phật và tình yêu thương của Chúa, đến khi hết duyên sẽ lẳng lặng biến mất. Việc "nào đó" chợt đến và chợt đi như giấc mơ, như ảo mộng, xuất hiện giúp đỡ ta, để làm phong phú đời sống tinh thần của ta trong cuộc sống buồn chán này.

Đừng cố điều chỉnh cuộc sống. Đừng cố kiểm soát cuộc sống theo cách của riêng mình. Đừng cố để được sống cuộc sống mà bản thân mong muốn. Bởi vì không có cuộc sống nào như vậy. Hãy đón nhận cuộc sống diễn ra trước mắt một cách vô điều kiện. Đừng phân biệt việc tốt, việc xấu và đón nhận chúng một cách có chọn lọc. Suy nghĩ chỉ tìm kiếm cuộc sống ổn định và bình yên là nguyên nhân gây ra mọi vấn đề. Ta mong muốn có một cuộc sống bằng phẳng nhưng ước muốn đó nhiều khi lại khiến cho cuộc sống của ta không bằng phẳng. Suy nghĩ cố hữu càng nhiều ta càng xa rời cuộc sống mà ta thường nghĩ đến. Khi ta rũ bỏ hết toàn bộ những suy nghĩ mình phải sống "như thế này thế kia" thì cuộc sống sẽ quay trở lại với con đường vốn có của nó. Càng khao khát sự thoải mái thì sẽ càng thấy bất tiện, càng mong chờ sự ổn định thì cuộc sống sẽ càng bất ổn. Khi ta từ bỏ dục vọng về sự thoải mái và ổn định đó thì đó cũng là lúc cuộc sống của ta trở nên suôn sẻ hơn. Câu nói: "Cách duy nhất để làm hư con cái là chiều theo những gì chúng muốn!" gợi cho chúng ta nhiều suy nghĩ.

Thông thường, khi vấp phải vấn đề nào đó trong cuộc sống, người ta thường dễ cảm thấy tổn thương nản lòng và đau khổ bởi con người thường chỉ nhìn những việc trước mắt được thể hiện ra bên ngoài, nhưng hơn hết phần linh hồn thức tỉnh bên trong chúng ta lại quan sát khéo léo ý nghĩa ẩn sâu bên trong vấn đề. Những khó khăn luôn mang theo những mục đích rõ ràng được gọi là tình yêu và lòng nhân tư đến để giúp đỡ chúng ta.

Sự nản lòng và đau khổ đến cực điểm nhiều khi có thể chuyển hoá thành niềm vui và sự thay đổi lớn trong cuộc sống. Càng rơi vào tột cùng tuyệt vọng thì nguồn năng lượng để vượt thoát ra khỏi nơi đó càng đạt đến cực điểm. Và nguồn năng lượng đó có thể lập tức xoay chuyển tình thế.

Khoảng cách giữa 2 cực luôn gần nhau. Khi dòng năng lượng khẽ đổi hướng cũng là lúc cuộc sống bắt đầu thay đổi một cách đáng kinh ngạc. Vì lẽ đó, cuộc sống đau khổ nhất sẽ gần với hạnh phúc bất tận nhất. Ở một nơi xa xăm nào đó, chúng không phải là kẻ thù của nhau mà là đôi bạn đang kề vai sát cánh bên nhau. Ta chỉ cần ngoảnh đầu lại một chút là có thể nhìn thấy nhau bất cứ lúc nào.

Trong cuộc sống, khi con người lâm vào khó khăn thì thường sẽ có 2 cách giải quyết. Một là trốn tránh, hai là đấu tranh. Trốn tránh là biểu hiện của sự sợ hãi. Con người thường né tránh khó khăn và cố gắng tìm một nơi để chạy trốn. Nếu ta tìm kiếm một việc khác hoặc mối bận tâm khác thì ta có thể tạm quên đi vấn đề đó nhưng như vậy không có nghĩa là nó biến mất, đến một lúc nào đó khi có cơ hội nó lại xuất hiện. Có người cố gắng bằng mọi cách để chiến thắng khó khăn. Họ tuyên bố rằng mình sẽ đấu tranh với nó. Có người hướng đến đau khổ và nổi nóng, có người lại cố gắng đánh bại nó bằng cách cầu nguyện hoặc tu hành. Cầu nguyện hay tu hành không phải là vũ khí để xoá bỏ vấn đề và giành chiến thắng trong cuộc đấu tranh đó.

Bỏ qua 2 cách làm trốn tránh và đấu tranh, con đường trung đạo sáng suốt nhất để giải quyết những vấn đề gặp phải là cứ để những việc xảy ra như những gì nó vốn có và yên lặng theo dõi. Nếu có đau đớn, hãy cứ đề cho nỗi đau ấy diễn ra. Hãy cứ để cho nỗi đau đến và đi khỏi cuộc đời, việc ta cần làm là mặc nhiên quan sát nó đã đến và đi như thế nào.

Nếu phân chia ta và nỗi đau thành 2 thứ riêng biệt thì ta sẽ chọn một trong 2 cách là trốn chạy hoặc đấu tranh giành phần thắng. Nhưng nếu không chia ta và nỗi đau thành 2 thứ riêng biệt mà coi nỗi đau là một phần con người ta, một phần cuộc sống của ta thì ta sẽ nhận ra rằng không phải đấu tranh hay trốn chạy khỏi nỗi đau ấy. Và đó là cách hợp lý nhất để có một cuộc đời hạnh phúc và bình an.

Nguồn: Tổng hợp từ sách.