Làm thế nào để dự báo tương lai khi khởi nghiệp?

01 - DỰ BÁO TƯƠNG LAI

Người mà không lo xa tất yếu sẽ có họa gần kề

Chuyện kể cách đây 15 năm, một lãnh đạo xã chọn toàn bộ đất đai của xã mình quy hoạch thành đất xây dựng, còn lãnh đạo xã kế bên thì chọn toàn bộ xã mình là đất nông nghiệp. Ngày nay, đời sống của người dân hai xã một trời một vực, việc lo xa của cán bộ xã có thể làm thay đổi số phận của nhiều đời người.

Xã hội cạnh tranh quyết liệt, doanh nghiệp cách mốc phá sản chỉ 18 tháng. Trước khi xây dựng công ty, người khởi nghiệp phải hiểu rõ, chỉ cần bản thân bất cẩn sẽ đưa doanh nghiệp vào khó khăn, rất khó xoay chuyển tình thế. Vì vậy, người khởi nghiệp luôn phải suy nghĩ nhiều hơn người khác, luôn phải sẵn sàng cho tình huống xấu nhất với sự chuẩn bị chu toàn nhất.

Gần đây, người khởi nghiệp hay than vãn ông trùm của một ngành nào đó thường sao chép sáng chế của người khởi nghiệp, khiến người khởi nghiệp chẳng còn cơ hội. Nếu những người khởi nghiệp có khả năng dự báo, đâu đến mức xảy ra tình cảnh này. Đối mặt với môi trường khởi nghiệp giống nhau, tại sao có người thành công còn bạn thì chưa? Có lẽ bạn không nên chọn khởi nghiệp theo hướng dựa vào bóng của kẻ khác. Cỏ chẳng mọc được dưới gốc cây to, đó là vì bạn không có đủ ánh sáng và nước đủ nhu cầu, nên bạn không nên trông đợi trở thành một cây to dưới bóng của một cây lớn khác.

Chỉ khi dự báo được tương lai mới có thể đi xa hơn

Điều quan trọng ở người lãnh đạo không phải là cúi đầu kéo xe mà phải ngửa mặt nhìn đường, nếu không doanh nghiệp chẳng thể đi xa.

Chẳng có ai sống suôn sẻ đến già, doanh nghiệp cũng vậy, chỉ có những doanh nghiệp nào đã trải qua khủng hoảng, đồng thời vượt qua được tất cả, mới thật sự trưởng thành. Nếu bạn chưa thất bại, xác suất gặp thất bại về sau này càng tăng.

Khi doanh nghiệp thuận lợi nhất cũng là lúc nguy hiểm nhất, người khởi nghiệp lơ là mất cảnh giác. Chẳng công ty nào luôn thuận buồm xuôi gió. Apple hiện đang huy hoàng như mặt trời giữa trưa, nhưng trong quá khứ cũng gặp phải những vấn đề lớn như cắt giảm nhân viên, sai sót trong sản phẩm, có thời cổ phiếu rớt đến mức sắp bị buộc phải rút khỏi sàn giao dịch.

Đối với lãnh đạo, quan trọng nhất là có đủ 3 năng lực:

(1) Đứng cao hơn: thoát ra khỏi những chiến thuật và tình tiết nhỏ nhặt cụ thể để suy nghĩ và quy hoạch ở tầm cao chiến lược.

(2) Nhìn xa hơn: cần có khả năng dự báo xa, khi sự việc còn chưa xảy ra.

(3) Hiểu rõ hơn: phải giỏi ở việc quy nạp, tổng kết, chắt lọc, có thể phân biệt rõ chính phụ và nặng nhẹ, thong thả và cấp bách.

Có tri thức mà không có năng lực là kẻ tầm thường, có năng lực mà không có tri thức là tướng tài, có tri thức và có năng lực là soái tài.

Nếu muốn dự báo tương lai chính xác hơn, người cầm quân cần phải làm được 3 điểm sau:

(1) Đầu tiên, phải “liệu cơm gắp mắm, ăn trông nồi ngồi trông hướng”

“Liệu cơm gắp mắm” là chỉ một hoàn cảnh thị trường hoàn toàn chín muồi. “Ăn trông nồi” là chỉ hoàn cảnh trước mắt tuy chưa hoàn toàn chín muồi, nhưng thị trường đã lộ ra nhu cầu tăng trưởng liên tục. Với doanh nghiệp vừa và nhỏ, có “cơm để liệu mắm”, “có nồi để trông” là được rồi, nhưng với doanh nghiệp có hoài bão, còn cần phải “trông hướng”, tức là sắp đặt hoàn cảnh của tương lai.

(2) Tiếp đến, người cầm quân cần phải thường xuyên “đứng xa mà ngắm tranh”

Trong ngành khoa học kỹ thuật cao, không thường xuyên tiến lên trước một bước, bạn không thể nào sinh tồn tiếp được. Ngay từ đầu bạn tuyệt đối không được khóa chặt bộ não của mình vào những việc cụ thể, mà cần thoát ra khỏi những việc cụ thể để dễ dàng quan sát rõ tình hình. Nhãn quan của người cầm quân vô cùng quan trọng, chỉ khi nào nhìn xa trông rộng bạn mới có thể tiến xa được.

(3) Cuối cùng, người cầm quân phải đi ra ngoài để mở rộng nhãn quan

Nhà sáng lập không nên chỉ chăm chăm vùi đầu vào những công việc nhỏ nhặt trong doanh nghiệp, mà phải đi ra ngoài. Phải ra xã hội rộng lớn, thoát khỏi những sự việc cụ thể, để đánh giá doanh nghiệp mình từ góc độ xa hơn – cao hơn, để nhìn nhận về triển vọng phát triển và phát hiện những vấn đề đang tiềm ẩn trong hiện trạng. Hãy đi ra ngoài xã hội, tham gia các tổ chức ngành nghề, gia nhập các hội nhóm, tiếp xúc với những người ở tầng lớp cao hơn, bàn luận về hình thế của kinh tế vĩ mô, trao đổi kinh nghiệm với nhau, thậm chí là nói chuyện trên trời dưới đất cũng sẽ vô cùng giá trị..

02 - THIẾT LẬP TRƯỚC CỤC DIỆN, HÀNH ĐỘNG TRƯỚC ĐỐI THỦ

Một khi phát hiện vấn đề, phải tức tốc ra quyết định, tức tốc hành động, đừng ảo tưởng rằng kỳ tích sẽ xuất hiện. Thứ có thể giải quyết được là hành động của bạn, nhất là bạn phải thiết lập trước cục diện, hành động trước đối thủ.

Tức tốc ra quyết định, tức tốc hành động

Nhà sáng lập cần chuẩn bị sẵn sàng những tình huống mà trong tương lai doanh nghiệp có thể phải đối mặt, nếu trước khi sự việc xảy ra mà không có chuẩn bị nào, thì khi sự việc thật sự phát sinh, rất có thể là “tai họa ngập đầu”.

Trên chiến trường, một khoảnh khắc đã có thể quyết định thành bại. Kinh doanh cũng giống như vậy, chiến lược cần phải điều chỉnh kịp thời, sai lầm của doanh nghiệp nếu điều chỉnh chậm trễ thì mức độ khó khăn càng tăng lên gấp bội.

Người cầm quân phải quyết đoán, dám giữ dám buông. Thị trường thiên biến vạn hóa chỉ trong chớp mắt, chớp mắt có thể là ranh giới giữa thiên đường và địa ngục. Biên độ thời gian nhỏ nhất là tuần, ngày hay giờ, sẽ quyết định tốc độ, còn tốc độ quyết định thành bại. Người nào xem biên độ thời gian nhỏ nhất của mình là tuần sẽ hành động chậm hơn 7 nhịp so với người coi biên độ thời gian nhỏ nhất là ngày!

Thiết lập trước cục diện

Trong cạnh tranh thị trường, ưu thế xuất phát trước không nên xem thường. Số liệu thống kê cho thấy, ưu thế của người xuất phát trước vô cùng to lớn, trở thành thương hiệu đầu tiên xuất hiện trong tim người tiêu dùng sẽ tạo nên ưu thế cực lớn cho bản thân.

Người cầm quân phải luôn chú ý quan sát thị trường, phải biết sản phẩm mà hiện tại doanh nghiệp dựa vào đó để thành công rất có thể sẽ trở thành sản phẩm đào thải trên thị trường vào ngày mai, không thiết lập trước cục diện, thì khi nước đến chân mới nhảy e rằng thất bại thảm hại là điều tất yếu. Microsoft từng thống lĩnh các máy tính văn phòng, nhưng sự phán đoán sai lầm đối với mạng Internet, đã khiến công ty này phát triển rất khó khăn.

03 - LUÔN CÓ DỰ PHÒNG, SẴN SÀNG TỰ CỨU

Càng những lúc thuận buồm xuôi gió, người thuyền trưởng càng phải thận trọng và cảnh giác, tuyệt đối không được manh động mạo hiểm, cách mạng thắng lợi muộn nửa năm hay một năm không phải là vấn đề, cách mạng thất bại mới đáng sợ. Dù nắm được cơ hội lớn cũng không bao giờ được dốc toàn lực, luôn phải có đội quân dự bị đó là tuyệt chiêu bách chiến bách thắng.

Không được có tư tưởng “được ăn cả ngả về không”

Trong đánh bạc, thua thảm nhất là thua khi trên tay nắm bài tốt và thua vì quyết định “được ăn cả ngả về không”, còn nhà thắng sau cùng là những người nào dù nắm con bài lớn cỡ nào đi nữa nhưng vẫn luôn giữ lại vài phần dự trữ. Không bao giờ dốc toàn lực, chẳng khác nào khi đánh nhau, nếu bạn dốc sức vào một cú đấm nhưng đấm trượt, thì người bị thương chắc chắn là bạn.

Làm doanh nghiệp cũng như vậy, lúc nào cũng cần suy nghĩ đến lúc sau khi đã ra tay, cần phải giữ lại một phần sức lực để dự phòng, được ăn cả ngả về không là trò bán mạng chứ không phải kinh doanh. Kế hoạch kinh doanh tuy không thể hoàn hảo đến mức mỗi kế hoạch đều phải có dự phòng, nhưng chiến lược lớn thì nhất định phải có dự phòng.

Thói quen cần thiết của lãnh đạo nên là, trước khi ra quyết định cần phải đặt giả thuyết tình huống xấu nhất là gì, nếu xuất hiện tình huống xấu nhất sẽ ứng phó ra sao, kết quả xấu nhất nếu không ứng phó được là gì. Phải xem mình có cơ hội “tái sinh lần nữa” hay không, nếu không có nghĩa là hậu quả xấu ấy là thứ không thể chịu nổi, do đó cần phải bỏ qua; nếu còn cơ hội “gỡ gạc” thì chẳng cần phải do dự mà hãy mạnh dạn đặt cược.

Trong chiến tranh luôn để lại đội quân dự bị là việc quan trọng nhất, trong kinh doanh nếu vung tay quá trán, dốc hết toàn lực không chút phòng bị thì đó chính là đầu dây mối nhợ của thất bại. Khi công ty bất chấp hậu quả tiến quân vào lĩnh vực mà doanh nghiệp không thể làm tốt nhất, khi doanh nghiệp hy sinh hiệu quả vượt trội hiện có để chạy theo tăng trưởng, vẫn cố chấp tiến tới khi đối mặt với sự mâu thuẫn hoặc thông tin cho thấy quyết sách là bất lợi, thì “họa diệt thân” đã ở ngay trước mắt.

Nếu một doanh nghiệp không cân nhắc thực lực của mình mà vung tay quá trán, thiếu các tướng can trường có thể lãnh trách nhiệm thắng lợi ở những vị trí quan trọng, doanh nghiệp ấy đang tự đào mồ chôn mình. Nếu người ra quyết định của doanh nghiệp quá mạo hiểm mà không cân nhắc đến hậu quả của sự mạo hiểm ấy, công ty cũng nhanh chóng rơi vào vòng nguy hiểm.

Chỉ huy có kinh nghiệm trước khi chiến đấu đều để lại một đội phòng bị, chưa đến lúc cần thiết sẽ không dùng đến. Người khởi nghiệp cần có phòng tuyến của mình, chưa đến lúc vạn bất đắc dĩ thì không được phá vỡ.

Càng thuận buồm xuôi gió, càng phải cảnh giác

Trong bài Poker, những cao thủ đều biết, bài càng tốt nguy hiểm càng nhiều, càng phải cẩn trọng. Thứ khiến bạn thua không còn manh giáp luôn là những quân bài tốt, trong tay không có bài tốt sẽ không thua những khoản lớn, vì bạn sẽ bỏ bài, còn thua cháy túi thường là khi nắm giữ bài tốt, vì lúc này nó khiến bạn đắm mình trong những con bài mình có mà quên đi nguy hiểm, quên rằng người khác có thể đang giữ những quân bài tốt hơn mình, quên quan sát động thái của người khác, quên phân tích người ta vì sao lại khác thường như vậy.

Nhiều người tranh luận rằng quyết định đến thành bại chia thành 2 phe: tiểu tiết hoặc chiến lược, thật ra đều sai. Hai phương diện này chỉ cần một phương diện sai lầm thì cơ hội thành công cũng chẳng còn, chỉ nắm chắc cả hai mới có cơ hội thành công.

Điều quyết định đến thành bại cuối cùng là có nắm chắc được tiết tấu trước sau, nhanh chậm, chính phụ và nặng nhẹ hay không. Cái gọi là thành thục chính là làm người phải biết gần xa, nông sâu, xử sự phải biết nặng nhẹ, thái sơn có đổ trước mặt cũng không biến sắc.

Khi lắp ruột xe, cần vặn 5 cái ốc vít, không thể chỉ chăm chăm vặn 1 cái, nếu chỉ vặn 1 cái, những cái còn lại chẳng thể vặn vào được và còn mất cân bằng. Thách thức đối với doanh nghiệp chính là khả năng dự báo của người lãnh đạo, thuyền thường lật ở chỗ khe ngầm, chết đuối thường là người biết bơi, vấn đề của doanh nghiệp đại đa số xuất hiện sau khi doanh nghiệp thành công hoặc những khi thuận buồm xuôi gió.

Càng thuận lợi, nhà sáng lập càng phải cảnh giác và thận trọng, tuyệt đối không mạo hiểm. Phải luôn giữ tinh thần tỉnh táo, khắc chế lòng tham của bản thân, khắc chế sự xúc động bột phát, quan trọng nhất là phải chừa lại hai phần lực nơi tay mình để dự phòng.

Nguồn: Tổng hợp từ sách