Mọi sự phân tâm đều giống nhau

Tom và Jerry cùng bắt đầu vào làm tại một công ty mới. Tom là một người năng động nhưng lại luôn gặp phải những tình huống oái oăm: khi thì xe ô tô bị hỏng, khi thì vừa phải đưa vợ đi khám vừa phải trông con. Và khi tưởng đã sắp xếp ổn thoả mọi việc thì đột nhiên đường ống nước dưới tầng hầm nhà anh bị vỡ, nước chảy lênh láng. Đương nhiên Tom phải huỷ mọi cuộc hẹn để giải quyết đống lộn xộn đó. Ngược lại, Jerry là người hết sức điềm tĩnh. Anh khoái xem các bộ phim truyền hình dài tập. Anh chàng luôn hạn chế tối đa các cuộc gặp gỡ và lịch hẹn vì không muốn làm lỡ mất phần tiếp theo của bộ phim truyền hình yêu thích. Anh chàng thường hay gặp mặt chủ yếu để huỷ hẹn...

Sau khi thời gian thử việc kết thúc, trưởng phòng nhân sự phải quyết định, liệu có nên giữ lại hai ứng viên này không. Ông đưa tờ nhận xét của mình cho Jerry. Anh chàng nhận lấy và không hề phản đối gì. Trái ngược với Jerry, sau khi đọc xong tờ nhận xét của vị trưởng phòng nhân sự, Tom đã phản ứng rất gay gắt, anh cho rằng không thể so sánh anh với chàng Jerry lười nhác kia. Sau cùng anh nói, anh rất siêng năng và luôn sẵn sàng làm việc. Chỉ là những hoàn cảnh oái oăm cứ chơi khăm anh.

Vị trưởng phòng nhân sự đã trả lời rằng: "Tôi chịu trách nhiệm cho sự phát triển của công ty này. Khi không đạt mục tiêu, chúng ta gây nguy hiểm cho cả công ty, kéo theo đó là toàn bộ nhân viên trong công ty, bất kể lý do chúng ta không đạt mục tiêu có là gì. Xét cho cùng, chỉ có một thước đo duy nhất đáng kể là kết quả. Nếu đã không đạt kết quả đó, các lý do chính đáng đến mấy cũng nguy hại chẳng kém việc tối nào cũng dán mắt vào ti vi".

Để thành công ở bất kỳ đâu hoặc bất kỳ lĩnh vực nào, ta phải toàn tâm toàn ý với công việc. Thật không may, chúng ta rất dễ bị phân tâm.

Bất cứ ai, bất cứ thứ gì cũng có thể gây sao nhãng: một họ hàng có tư tưởng tiêu cực nào đó, con cái của chúng ta, hoàn cảnh sống hiện tại, cảm xúc của chúng ta,... và thậm chí là cả thời tiết. Nhiều người không thể làm việc hiệu quả khi trời mưa, vì trời mưa làm người đó cảm thấy não nề. Nhưng ai có thể chờ đến khi thời tiết tốt để tập trung làm việc chứ?

Vì thế, chính cách suy nghĩ của chúng ta cũng có thể khiên ta phân tâm. Nếu ta tan làm sớm vì mới ký được một hợp đồng kinh doanh béo bở, thì ta đã để bản thân bị phân tâm chẳng khác nào sự thất vọng khiến ta làm điều tương tự.

Mối nguy thật sự đến từ sự phân tâm chính là chúng ta ưa dùng nó để biện minh cho thất bại cũng như bào chữa cho sự thiếu cố gắng. Thứ làm ta sao nhãng càng lớn, ta lại càng tưởng mình đúng khi sử dụng nó để biện hộ cho người khác và cho chính mình.

Cho dù ta không đi làm vì có một trận bão lớn hay đơn giản vì ta muốn ở nhà xem tivi thì hệ quả đều như nhau. Đương nhiên chúng ta thích lấy lý do bão lớn và xe bị hỏng hơn. Ta thử nghĩ lại xem: mục đích của một lời biện minh là đánh lạc hướng sự chú ý của chúng ta khỏi thứ gì đó hoặc ai đó. Ta có thể mất thời gian cho những thứ làm ta phân tâm, hoặc dành thời gian để đạt được những mục tiêu đề ra.

Nếu ta hỏi một người rằng: "Anh đã làm được gì suốt 5 năm qua?" và anh ta trả lời: "Tôi đã phải tập trung hết sức vào giải quyết những việc làm tôi phân tâm", ta sẽ nghĩ sao về người này?

Bất kỳ ai dành thời gian cho những công việc sao nhãng sẽ chỉ có cuộc sống bình bình, sẽ chẳng bao giờ kiểm soát được cuộc đời mình. Ngược lại, người nào tập trung vào một mục tiêu và không để bản thân bị sao nhãng khỏi nó sẽ làm chủ được cuộc đời mình.

Trong cuộc sống, bất kì thứ gì ta tập trung chú ý tới, ta sẽ nhìn thấy thứ đó nhiều hơn. Bất cứ ai mải miết đương đầu với những tình huống không lường trước, sẽ không ngạc nhiên nếu họ gặp phải chúng nhiều hơn những người khác. Những ai cứ chăm chăm đi tìm lý do biện minh không nên thắc mắc tại sao chúng là hệ quả từ lối sống của họ.

Chúng ta thường dễ cảm thông với những lý do đầy kịch tính, đơn giản vì nghe sẽ thuyết phục hơn khi nói bạn đời của bạn cần sử dụng xe ô tô và bạn không thể mượn được ai khác, thay vì nói bạn muốn ở nhà để xem một trận bóng đá trên tivi. Và việc sử dụng chúng khiến ta cảm thấy ổn hơn. Nhưng sự thật là mọi lời biện minh đều có một điểm chung là: chúng đều mang lại cùng một hệ quả.

Lý do gây phân tâm dù tích cực hay tiêu cực đều không quan trọng. Dù đó là ai hoặc hoàn cảnh nào đã khiến chúng ta sao nhãng hoặc chính bản thân chúng ta đi nữa. Bất kỳ lý do gì khiến ta không chú tâm tới việc đang làm đều là một sự phân tâm.

Thực ra, chúng ta luôn có thể lên kế hoạch trước cho đa số tình huống để lập tức giải quyết chúng, bởi ta luôn có thể lường trước được một số tình huống gây sao nhãng. Chúng ta nghĩ sao về một nhân viên giao hàng thỉnh thoảng lại không sử dụng được xe của mình, vì anh ta vẫn lái chiếc xe cà tàng không chịu sửa chữa? Ta sẽ nói: đáng ra anh ta phải có kế hoạch đi sửa chữa chiếc xe. Cũng giống như bốn mùa diễn ra trong một năm, ngày nào cũng như ngày nào chúng ta cũng có vấn đề gây sao nhãng.

Giải pháp là: Hãy thêm một chút thời gian dự phòng vào thời gian biểu của mình, 2 tiếng đồng hồ mỗi ngày cho những tình huống phát sinh. Và khi chúng thật sự xảy ra, kế hoạch của chúng ta sẽ không bị ảnh hưởng. Còn nếu chúng không xảy ra, chúng ta sẽ có thêm thời gian. Chỉ có một điều phải nhớ, đừng bao giờ để những cản trở này làm chúng ta chệch hướng khỏi mục tiêu đề ra.

Nguyên tắc áp dụng cho trường hợp này: ta có thể chạy theo giải quyết những thứ gây sao nhãng hoặc có thể buộc chúng phải "phục tùng" mình. Những người thành công hiểu được rằng mọi sự phân tâm đều có ảnh hưởng tai hại tới những mục tiêu mà họ mong muốn. Vì vậy, họ luôn tạo ra các giải pháp cho chúng và không để bản thân bị mất phương hướng trước mục tiêu của mình.

Thực hành: Ngày hôm nay tôi sẽ thực hiện những việc sau để cải thiện khả năng giải quyết những thứ làm mình phân tâm:

1 - Tôi nhận ra rằng mọi thứ gây phân tâm đều đem đến hệ quả giống như lười biếng. Nó chỉ là lý do có vẻ hợp lý khiến chúng ta hợp lý hoá những kết quả không đúng mục tiêu của mình. Những lời biện minh chỉ có 1 tác dụng duy nhất là làm cho chúng ta cảm thấy nhẹ nhóm hơn và thấy mình luôn luôn đúng.

2 - Kể từ hôm nay, tôi sẽ không bao giờ thanh minh hay bào chữa nữa. Nó chỉ khiến tôi bị phân tâm. Tôi muốn làm chủ cuộc sống của mình và không muốn nó là một thứ bị hoàn cảnh xô đẩy. Nói những lời thanh minh hay bào chữa chỉ cho thấy tôi đang từ bỏ quyền làm chủ cuộc đời mình và phó mặc cho hoàn cảnh hoặc cho người khác. Tôi muốn dồn năng lượng để đạt được mục tiêu chứ không phải tìm lý do.

3 - Vì luôn có những tình huống phát sinh bất ngờ, nên tôi sẽ dành thời gian dự phòng cho những tình huống đó. Do đó, tôi sẽ kiểm soát chúng chứ không phải để chúng kiếm soát tôi.

Make Better - Làm tốt hơn mỗi ngày!