Những triết lý sâu sắc của "Nhà Giả Kim" - Paulo Coelho

"Nhà Giả Kim" là cuốn sách mỏng nhưng chứa đựng nhiều triết lý vô cùng sâu sắc. Mỗi lần đọc, là một lần chúng ta "ngộ" ra thêm những điều mới mẻ mà lần đọc trước ta chưa cảm nhận được hoặc cảm nhận nó một cách mơ hồ. Sau đây là những gì mà người viết bài cảm nhận được, nó có thể vẫn còn những triết lý chưa được khám phá, mong các bạn có thể chia sẻ thêm.

01 - Việc chính và việc phụ

"Chúa Giê-su và các môn đệ tiếp tục đi, đến một làng nọ. Một cô gái tên Marta rước Người vào nhà.

Em gái cô là Maria ngồi dưới chân Người nghe giảng dạy, còn Marta thì bận rộn lo tiếp đãi Người. Rồi cô phàn nàn rằng: "Chúa không thấy em con để một mình con làm hết mọi việc sao? Xin Chúa hãy bảo nó phụ con với!".

Chúa mới bảo cô: "Marta ơi Marta. Con bận rộn, lo lắng nhiều qúa. Nhưng chỉ có một việc thật cần thiết thôi và Maria đã chọn phần việc ấy thì không ai truất phần của em con được."

Ý nghĩa: Chúa đến để giảng dạy chứ không phải đến để được tiếp đãi. Cô em Maria nhận thức được điều này, còn cô chị thì không. Đa số chúng ta đều giống cô chị Marta không phân biệt được việc nào là chính, việc nào là phụ. Đó cũng là một lý do chính ảnh hưởng đến kết qủa trong công việc và cuộc sống của chúng ta.

02 - Truyền thuyết về chàng Narziss xinh trai

Chàng Narziss xinh trai, ngày ngày soi mặt trên hồ nước để tự chiêm ngưỡng sắc đẹp của mình. Chàng say mê chính mình đến nỗi một ngày kia nghiêng quá đà, ngã xuống hồ và chết đuối. Thế là từ nơi đó mọc lên một bông hoa đẹp, mang tên chàng Narziss nọ. Sau khi chàng chết, những nàng tiên trong rừng hiện ra, thấy hồ nước ngọt xưa kia giờ đã biến thành một đầm lầy mặn vì nước mắt.

"Vì sao em khóc?" Các nàng tiên hỏi.

"Vì em thương tiếc chàng Narziss," hồ nước đáp.

"Phải rồi. Các chị chẳng ngạc nhiên tí nào. Vì tuy tất cả chúng ta đều theo đuổi chàng nhưng chỉ mình em được chiêm ngưỡng tận mắt sắc đẹp tuyệt vời ấy."

"Chàng xinh trai đến thế ư?" hồ nước ngơ ngác hỏi.

"Còn ai biết điều này rõ hơn em chứ?" các nàng tiên ngạc nhiên. "Ngày nào chàng chẳng cúi người soi mình trên mặt hồ."

Nghe thế hồ nước im lặng hồi lâu mới đáp: "Đúng là em khóc chàng Narziss, nhưng mà em chưa bao giờ để ý rằng chàng đẹp trai đến thế. Em khóc chàng vì mỗi lần chàng soi mình trên mặt hồ thì em mới thấy được sắc đẹp của chính em hiện rõ trong đôi mắt chàng."

Ý nghĩa: Mỗi người chúng ta ai cũng chỉ quan tâm đến mình, yêu bản thân mình mà thôi. Nhưng chúng ta cũng không thể sống thiếu những người xung quanh. Họ chính là những tấm gương, giống như mặt hồ phản chiếu hình ảnh của chúng ta, để chúng ta nhận ra giá trị của chính mình.

Chúng ta cũng giống các nàng tiên: nhìn thế giới và thấy theo ý mình muốn chứ không phải như trong thực tế.

03 - Đừng bao giờ từ bỏ ước mơ

"Quyển sách này (của cậu chăn cừu) tuy là một tác phẩm lớn những rất nhàm chán. Nó cũng nói về cùng một vấn đề như mọi quyển sách khác thôi. Rằng con người không có khả năng lựa chọn lấy vận mệnh của mình. Và kết thúc rằng ai cũng tin vào cái điều bịp bợm nhất thế gian. Đó là: vào một lúc nhất định trong đời, chúng ta không làm chủ được vận mệnh của mình nữa và rồi đời mình sẽ do định mệnh đưa đẩy. Đó chính là điều dối trá nhất thế gian!"

"Sự thật vĩ đại nhất trên hành tinh này là: bất kể anh là ai, anh làm gì, khi anh thật tâm mong muốn điều gì thì điều mong muốn đó sẽ được hình thành trong cõi Tâm linh vũ trụ. Đó sẽ là nhiệm vụ của anh trên Trái đất."

"Tâm linh vũ trụ được nuôi dưỡng bởi hạnh phúc của con người, bởi cả sự bất hạnh, tị hiềm và ghen tuông nữa. Nhiệm vụ duy nhất của mỗi chúng ta là thực hiện con đường mình đã chọn. Tất cả chỉ là một. Rồi khi anh quyết chí muốn điều gì thì toàn vũ trụ sẽ chung sức để anh đạt được điều ấy."

"Khi còn nhỏ người bán kem kia cũng muốn đi đây đó lắm. Nhưng mà anh ta thấy nên mua một chiếc xe kem để kiếm tiền và dành dụm đã. Anh ta không hề hiểu rằng, người ta lúc nào cũng có thể thực hiện mơ ước của mình."

"Nói cho cùng con người coi việc kẻ khác đánh giá anh bán kem hay cậu chăn cừu quan trọng hơn là thực hiện điều thâm tâm mình muốn."

"Lúc nào ông cũng xuất hiện vào đúng giây phút quyết định sao?" cậu chăn cừu hỏi. "Không phải lúc nào cũng dưới hình dáng này, nhưng ta luôn xuất hiện, dưới một dạng nào đó. Đôi khi dưới dạng một giải pháp tốt, một ý kiến xuất thần. Có lần ta tạo hoàn cảnh thuận lợi hơn. Nhưng phần lớn người ta không nhận ra điều ấy."

"Nếu cậu hứa trả bằng cái mình chưa sở hữu thì rồi sẽ có lúc cậu mất đi ý chí đạt được nó đấy."

"Chẳng có gì ngăn cản được cậu, trừ chính cậu ra."

"Để đến được đó thì cậu phải lần theo các dấu hiệu. Chúa vạch đường để người người theo. Chỉ cần cậu biết nhận ra Người dùng dấu hiệu gì để vạch đường cho cậu."

"Phải luôn luôn đặt câu hỏi khách quan. Song tốt nhất là cậu tự quyết định lấy."

"Đừng bao giờ quên rằng tất cả là một tổng thể. Cũng đừng quên ngôn ngữ của dấu hiệu. Nhất là đừng quên đi cho đến hết con đường mà mình đã chọn."

04 - Bí quyết đạt được Hạnh phúc

Một ngày nọ, một thương nhân gửi con trai mình đến một nhà thông thái không ai bằng để nhờ ông dạy cho người con bí quyết đạt được hạnh phúc.

Anh con trai đi ròng rã 40 ngày xuyên qua sa mạc mới đến được toà lâu đài nguy nga ngự trên núi cao. Nhà thông thái anh muốn tìm đang ở đó. Thay vì gặp một vị thánh thì anh lại vào một gian phòng đầy người sinh hoạt tất bật. Thương nhân hết đến rồi đi, người khác túm tụm ở các góc phòng bàn tán, một dàn nhạc chơi các ca khúc lảnh lót, lại có cả một bàn tiệc đầy sơn hào hải vị địa phương. Nhà thông thái chuyện vãn với từng người một và anh ta phải chờ suốt 2 tiếng mới đến lượt mình được tiếp.

Nhà thông thái lắng nghe anh trình bày rồi đáp rằng, hiện ông không rảnh để chỉ dạy anh về bí quyết của hạnh phúc. Ông bảo anh hãy đi xem khắp lâu đài rồi 2 tiếng sau trở lại.

"Nhưng ta yêu cầu anh làm hộ một điều", nhà thông thái nói rồi đưa cho anh một muỗng con đựng 2 giọt dầu. "Trong lúc đi xem thì anh cầm theo muỗng này và nhớ đừng làm sánh dầu nhé."

Anh ta lên lầu, xuống lầu mắt không rời cái muỗng. Sau 2 giờ anh quay lại gặp nhà thông thái. "Sao," ông hỏi, "anh đã thấy các tấm thảm Ba Tư quý giá trong phòng ăn của ta chưa? Cả cái vường tráng lệ mà người làm vườn phải khổ công 10 năm xây dựng? Và những cuộn giấy da tuyệt hảo trong thư viện của ta nữa?"

Anh ta ngượng ngùng thú thật rằng chẳng hề để mắt đến gì khác vì cứ phải chăm chăm ngó nhìn muỗng dầu đã được giao phó.

"Thế thì anh hãy đi thêm lần nữa và ngắm cho kỹ những thứ tuyệt mỹ trong thế giới của ta," nhà thông thái nói. "Không thể đặt tin tưởng vào một người khi mình không hề biết người ấy sống trong một ngôi nhà như thế nào".

Yên dạ hơn, anh ta lại cầm muỗng đi một vòng. Lần này anh chăm chú xem xét những vật quý treo trên tường và trên trần nhà. Anh ngắm khu vườn có núi vây quanh, với đủ thứ hoa thơm cỏ lạ và mỗi tác phẩm nghệ thuật hoàn mĩ đều để đúng chỗ thích hợp.

Trở lại gặp nhà thông thái anh kể chi tiết cả những gì đã thấy. "Thế còn 2 giọt dầu ta nhờ anh giữ đâu rồi?" nhà thông thái hỏi.

Nhìn cái muỗng anh ta hốt hoảng thấy mình đã làm sánh mất rồi. "Đây là điều duy nhất mà ta có thể khuyên anh," nhà thông thái nói. "Bí quyết của hạnh phúc là biết ngắm nhìn mọi thứ tuyệt mĩ trên thế gian này mà không hề quên 2 giọt dầu trên muỗng."

05 - Những bài học

"Do vội vã lên đường, cậu quên bẵng một điều khiến cậu có thể còn lâu mới đến được khi tàng: ở đất nước này người ta nói tiếng A-rập."

"Mình cũng như mọi người thôi: nhìn thế giới và thấy theo ý mình muốn chứ không phải như trong thực tế."

"Ông già bảo rằng phải đặt câu hỏi thật rõ ràng, vì đá chỉ hữu ích khi ta biết ta muốn cái gì."

"Hãy học cách nhận ra dấu hiệu và đi theo nó."

"Cậu hiểu rằng có những điều không nên hỏi để khỏi lẩn tránh số phận."

"Cho dù cậu không bao giờ đến được Kim Tự Tháp đi nữa thì thế này cũng đã là đi xa hơn bất cứ người chăn cừu nào cậu quen biết rồi."

"Chợt cậu thấy rằng mình có thể nhìn thế giới hoặc với con mắt của một kẻ khốn khổ bị cướp sạch hoặc một kẻ phiêu lưu trên đường đi tìm kho tàng."

"Nhận ra được một người đang đi gần hay xa rời con đường sống của họ. Chỉ qua quan sát thôi. Thật đơn giản, thế mà trước đây mình không hề biết."

"Có một thứ ngôn ngữ nằm ngoài câu chữ". Có những điều đã từng biết nhưng giờ đây thấy như mới, vì trước kia cậu không hề quan tâm. Và sở dĩ cậu không để tâm đến vì đã quá quen với chúng. "Nếu mình học được cách giải đoán thứ ngôn ngữ không lời này thì mình sẽ giải đoán được thế giới." "Tất cả chỉ là một."

"Cậu quyết định đi thong thả, chậm rãi. Chỉ như thế thì cậu mới nhận ra được dấu hiệu. Phải kiên nhẫn vô cùng đó chính là đức tính đầu tiên kẻ chăn cừu phải học."

"Người ta nói quá nhiều về điềm này, điềm nọ. Nhưng họ không ý thức điều họ nói. Giống như mình không ý thức rằng đã từ lâu mình với lũ cừu giao cảm với nhau bằng một thứ ngôn ngữ nằm ngoài tiếng nói."

"Ngày trước, khi cháu dẫn cừu đi thì lúc nào cũng có nguy cơ chúng bị rắn cắn, nhưng đã làm thân cừu và người chăn thì phải chấp nhận thôi."

"Chúng ta phải tận dụng thời gian được may mắn. Người ta gọi đó là nguyên lý đãi ngộ hay thánh nhân đãi kẻ khù khờ."

"Vì Mekka giúp ta có được sức sống, chịu đựng nổi cái đơn điệu nhàm chán của đời sống ngày này qua ngày khác đối diện với những món hàng vô tri trên kệ kia và nuốt cho trôi những bữa ăn trong cái quán kinh khủng nọ. Ta sợ sau khi đã đạt được ước mơ rồi thì không còn gì thúc đẩy mình tiếp tục sống nữa."

"Cậu khác hẳn ta vì cậu muốn đạt được ước mơ. Còn ta chỉ muốn mơ về Mekka thôi. Song sợ bị thất vọng não nề, nên ta chọn cách chỉ mơ thôi."

"Hãy luôn nhớ tới điều cậu muốn đạt được."

"Hàng họ sẽ phất đấy nhưng mà ta sẽ phải thay đổi nếp sống. Ta không muốn sửa đổi gì nữa cả chỉ vì không biết sửa đổi thế nào. Ta đã quen sống thế này rồi."

"Ngày nay ta mới hiểu nếu cự tuyệt thì phước lành sẽ thành mối hoạ. Ta thật không còn mong ước gì cho cuộc đời mình nữa. Nhưng cậu lại ép ta nhìn thấy sự giàu sang phú quý và vô vàn chân trời mới lạ ta chưa hề biết. Bây giờ thấy những thứ ấy rồi và thấy cái khả năng vô hạn của ta nữa thì ta lại cảm thấy mình khốn khổ hơn vì biết rằng muốn thì sẽ được, thế mà ta lại không muốn."

"Đôi khi không có cách gì ngăn cản dòng đời."

"Trên thế giới có một ngôn ngữ ai cũng hiểu cả và chính cậu đã dùng suốt bấy lâu nay để làm cho cửa hàng phát đạt. Đó là ngôn ngữ của sự phấn khởi, của nỗ lực, hăng say dốc sức thực hiện điều mình vững tin và mong mỏi đạt được."

"Chỉ có hai giờ tàu thuỷ ngăn cách cậu với đồng cỏ Andalusia, còn giữa cậu và Kim Tự Tháp là sa mạc mênh mông. Cậu nghĩ ngược lại thế này cũng được chứ: tính ra thì cậu hiện ở gần kho tàng hơn hai tiếng, cho dù đã phải mất gần một năm để vượt quãng đường này."

"Nếu không tìm thấy kho tàng của mình thì mình vẫn trở về nước được mà. Hiện mình đủ tiền và thừa thì giờ, sao không thử nhỉ?"

"Quyết định mới là bước khởi đầu. Khi đã quyết định rồi tức là ta trôi nổi trong một dòng sông cuồn cuộn chảy; nó cuốn ta theo đến một nơi mà lúc lấy quyết định ta không hề dám nghĩ tới."

"Trên đời không có gì là ngẫu nhiên đâu." Cậu biết anh ta nói về điều này: về một chuỗi những sự kiện thần bí, trong đó sự kiện này gắn với sự kiện kế tiếp; chúng xui khiến cậu trở thành người chăn cừu, rồi nhiều lần mơ cùng một giấc mơ; chúng đưa cậu đến một thành phố gần châu Phi...

"Càng sống được giống như trong giấc mơ thì đường đời lại càng trùng hợp với mục đích muốn đạt đến trong đời."

"Cảm nhận bằng trực giác nghĩa là tâm linh mình bất chợt chìm ngập trong dòng chảy của toàn vũ trụ, nơi cuộc đời của mọi con người liên kết thành một chuỗi, nơi mọi chuyện đều tỏ rõ, vì tất cả đều 'đã được viết sẵn' từ trước rồi."

"Nhưng dù có phải đi vòng bao nhiêu nữa thì đoàn vẫn không bao giờ quên đích."

"Thỉnh thoảng họ gặp trong đêm một đoàn lữ hành khác mà đoàn này luôn luôn đang có cái đoàn kia thiếu, như thể đúng là tất cả đều do một bàn tay quyết định vậy."

"Mọi thứ trên trái đất đều biến dịch không ngừng, vì thế giới này sống động và có một tâm linh. Chúng ta là một bộ phận của tâm linh ấy và hiếm khi chúng ta ý thức được rằng nó có ảnh hưởng tích cực đến việc chúng ta làm."

"Đoàn và sa mạc nói cùng một thứ tiếng nên đoàn được phép băng qua nó. Đoàn cân nhắc từng bước đi một để được hoà điệu với sa mạc, và khi có hoà điệu thì đoàn đến được ốc đảo. Bất cứ ai trong chúng ta đến đây, dù can đảm có thừa nhưng không hiểu thứ ngôn ngữ ấy thì sẽ chết ngay từ đầu."

"Mọi sự vật đều góp phần diễn giải tổng thể."

"Những nhà luyện kim đan nổi tiếng nhất, họ là những người hiến cả đời mình cho việc tinh hoá kim loại trong phòng thí nghiệm. Họ tin rằng khi kim loại được nung nóng nhiều năm thì chúng sẽ mất đi những tính chất nguyên thuỷ, chỉ còn lại cái tâm linh vũ trụ. Tâm linh vũ trụ này sẽ giúp họ hiểu được mọi sự trên mặt đất, vì nó là thứ ngôn ngữ kết nối mọi sự vật với nhau. Họ nhìn ngọn lửa cho đến khi mọi cao ngạo của thế giời này biến mất dần. Rồi một ngày kia họ nhận thấy rằng tinh hoá kim loại cũng là thanh lọc chính mình."

"Ông ta thấy rất nên lau chùi các bình trong cửa hàng vì như thế cả ông và cậu đều gột rửa được mọi tạp niệm. Bây giờ thì cậu tin chắc rằng cũng có thể học được thuật luyện kim đan trong cuộc sống hàng ngày."

"Người nào có cách học của người ấy. Cách của anh ta không phải cách của mình, còn cách của mình không giống cách anh ta. Song cả hai đều đang đi tìm con đường sống của mình, nên mình coi trọng anh ta."

"Có thể Thượng Đế tạo ra sa mạc chỉ để con người biết quý trọng cây chà là."

"Ta không biết tại sao cứ phải mật truyền những điều này, khi mà chúng chẳng bí mật gì lắm, vì chính Thượng Đế đã phơi bày mọi bí mật của Người một cách hào phóng cho mọi tạo vật. Chỉ có một cách lý giải duy nhất: những điều này cần phải truyền miệng vì chúng hình thành từ cuộc sống trong sạch, tích cực và lối sống như thế khó diễn đạt qua hình ảnh hoặc chữ viết. Con người vốn quá dễ bị lôi cuốn bằng hình ảnh và sách vở mà sao nhãng ngôn ngữ của thế giới."

"Trên đường đi đến giấc mơ, lòng can đảm và sự kiên trì của cậu đã thường xuyên bị thử thách. Thành ra cậu không thể khinh suất hay sốt ruột được. Nếu cứ xông bừa tới trước thì cậu sẽ không nhìn thấy được dấu hiệu Chúa báo dọc đường."

"Đừng nôn nóng! Hãy làm như người phu kia nói: lúc cần ăn thì ăn, lúc phải đi thì đi."

"Để thành công tôi không được phép sợ thất bại nữa. Chính nỗi sợ này đã cản trở tôi thử đạt đến 'Đại công trình'. Bây giờ tôi mới bắt đầu với một công đoạn mà lẽ ra tôi đã có thể làm từ 10 năm trước rồi. Song ít ra tôi cũng mừng vì đã không đợi thêm 20 năm nữa."

"Thực ra sự vật không nói lên điều gì cả, mà chính do con người chú tâm vào sự vật nên đã phát hiện ra những khả năng thâm nhập vào Tâm linh vũ trụ."

"Nếu là những điều lành thì ông sẽ được ngạc nhiên một cách thú vị, thầy bói đáp. Còn nếu là điều dữ thì ông sẽ đau khổ khá lâu trước khi nó xảy ra."

"Bằng cách nào tôi đoán tương lai? Chính là qua dấu hiệu của hiện tại. Bí ẩn nằm ngay trong hiện tại; nếu anh chú ý quan sát hiện tại thì anh có thể cải thiện được nó. Và khi anh đã làm cho hiện tại của anh được tốt hơn rồi thì cái tiếp nối hiện tại cũng sẽ tốt hơn. Vậy đừng nên nghĩ đến tương lai mà hãy sống từng ngày của đời mình theo giới luật cuả Thượng Đế và luôn tin tưởng rằng Người cưu mang chúng ta là con cái của Người. Mỗi ngày tự nó đã hàm chứa vĩnh cửu rồi."

"Tương lai tuy đã được định sẵn nhưng vẫn có thể thay đổi được."

"Ta muốn thử lòng can đảm của cậu đó thôi. Vì sự can đảm là điều thiết yếu để hiểu được Ngôn ngữ vũ trụ."

"Không được sao nhãng dù đã tiến rất xa. Phải yêu quý sa mạc, nhưng không bao giờ được tin nó tuyệt đối, vì sa mạc luôn thử thách con người. Nó sẽ giết những kẻ nào lơ là, không cân nhắc từng bước đi một."

"Những thứ vào miệng con người không độc hại, xấu xa. Xấu xa độc hại là những gì từ miệng họ tuôn ra."

"Đừng quên rằng trái tim của cậu ở đâu thì kho báu của cậu ở đó; cũng như phải tìm cho ra kho tàng thì những gì cậu học được trên đường đời mới thật có ý nghĩa."

"Hãy chỉ cho ta sự sống trên sa mạc, chỉ có những ai tìm được sự sống thì mới có thể tìm thấy kho tàng."

"Sự sống lôi cuốn sự sống."

"Đừng nghĩ tới những gì đã bỏ lại phía sau. Mọi sự đã được ghi khắc vào Tâm linh vũ trụ và sẽ tồn tại vĩnh viễn."

"Nếu những gì ta tìm thấy là thật, là vàng ròng thì chúng sẽ không bao giờ hư hao và bất cứ lúc nào ta quay về thì chúng vẫn còn nguyên vẹn đó; còn nếu chúng chỉ là thoáng qua như ánh sao băng thì khi trở về ta sẽ chẳng tìm thấy gì nữa cả."

"Chỉ có một cách học thôi. Đó là thông qua hành động. Những bậc trí giả đã nhận biết rằng, thế giới này chỉ là phiên bản của thiên đường. Sự hiện hữu của thế giới này chỉ là bằng cớ bảo đảm rằng có một thế giới toàn mỹ. Thượng Đế tạo dựng ra muôn loài để con người thông qua thế giới vật chất mà nghiệm được những định luật của thế giới tâm linh. Khi ta nói thông qua hành động là hàm ý như thế đấy."

"Khi những nhà luyện kim đan khác thử luyện vàng mà không thành công thì họ sai ở chỗ nào?" "Tại vì họ chỉ chủ tâm tìm vàng thôi. Họ tìm kho báu vốn nằm ở cuối con đường tiền định nhưng lại không chịu đi trọn con đường đó."

"Thời đó 'Đại công trình' có thể viết được vừa một phiến ngọc lục bảo. Nhưng rồi con người không thèm chú ý vào những điều đơn giản mà lại lo viết luận văn, chú giải và triết lý. Rồi họ cho rằng đã đi đúng đường hơn người khác. Nhưng đến nay phiến ngọc lục bảo vẫn còn nguyên giá trị."

"Có những thứ không thể dùng lý trí để hiểu được. Phiến ngọc lục bảo dẫn đường thẳng đến Tâm linh vũ trụ."

"Cậu không cần hiểu hết mọi điều về sa mạc mà chỉ cần nghiền ngẫm về một hạt cát thôi và cậu sẽ thấy trong đó mọi sự mầu nhiệm của công trình tạo hoá."

"Hãy lắng nghe trái tim mình. Nó biết hết mọi điều vì nó từ Tâm linh vũ trụ mà ra và một ngày kia nó sẽ trở về đó."

"Hãy bảo nó rằng sợ phải đau khổ còn đau đớn hơn chính sự đau khổ và chưa từng có trái tim nào phải chịu đau khổ khi tìm cách thực hiện giấc mơ, vì mỗi phút giây tìm kiếm là một khoảnh khắc gặp gỡ Thượng Đế và Vĩnh Hằng."

"Khi ta thành tâm đi tìm kho tàng thì mỗi ngày đều chan hoà niềm vui, vì mỗi giờ qua đi đều sẽ đem ta gần lại kho tàng hơn. Khi thành tâm đi tìm kho tàng, ta phát hiện trên đường nhiều điều mà ta sẽ không bao giờ thấy được nếu ta không đủ can đảm thử làm những việc xem ra một kẻ chăn cừu không thể làm nổi."

"Trái tim kể cho cậu nghe về Tâm linh vũ trụ, rằng kẻ nào hạnh phúc cũng đều có Thượng Đế trong lòng và có thể tìm thấy hạnh phúc trong từng hạt cát sa mạc. Vì hạt cát là một khoảnh khắc của sự sáng thế mà vũ trụ cần hàng triệu năm để tạo ra nó."

"Ai ai trên trái đất này cũng đều có một kho báu chờ đợi mình. Song tiếc thay rất ít người đi theo con đường tiền định, con đường dẫn đến vận mệnh của họ, dẫn đến hạnh phúc. Phần lớn người ta nhìn thế giới như một nơi đầy đe doạ, chính vì thế mà thế giới trở thành nơi đe doạ thật."

"Trước khi cậu đạt được ước mơ thì Tâm linh vũ trụ sẽ thử thách mọi điều cậu học được trên đường đi. Tâm linh vũ trụ làm thế không phải vì ác ý mà vì muốn khi đạt được ước mơ chúng ta đồng thời cũng nắm vững những bài học đã lĩnh hội khi đi theo ước mơ. Đó chính là thời điểm đa số người ta bỏ cuộc."

"Mọi cuộc tìm tòi đều khởi đầu như câu 'thánh nhân đãi kẻ khù khờ' và kết thúc với sự thử thách gay go kẻ chiến thắng."

"Giờ tối nhất trong đêm lại chính là ngay trước lúc rạng đông."

"Đôi mắt cho thấy sức mạnh của tâm hồn."

"Nếu chúng ta sắp phải chia tay thì ông hãy dạy cháu thuật luyện kim đan đi." "Cậu đã nắm vững thuật ấy rồi mà. Đó là: nhập vào Tâm linh vũ trụ và phát hiện kho báu dành riêng cho mình."

"Chỉ vì người ta không hiểu lời bậc hiền giả. Cho nên vàng, thay vì là biểu tượng của tiến hoá, trở thành nguyên nhân gây ra xung đột."

"Ta biết những nhà luyện kim đan chân chính. Họ tự giam mình trong phòng thí nghiệm, cố gắng để tiến hoá, giống như vàng. Họ tìm ra loại 'Đá tạo vàng' vì họ hiểu rằng khi một vật tiến hoá thì mọi vật xung quanh nó cũng tiến hoá theo. Người khác tìm ra 'Đá tạo vàng' do tình cờ; họ vốn có tài sẵn và tâm hồn họ lĩnh hội nhanh hơn kẻ khác. Số người này hiếm chứ không nhiều đâu."

"Còn có những kẻ chỉ quan tâm đến vàng thôi. Họ chẳng bao giờ tìm được điều bí mật cả vì họ quên rằng chì, đồng, sắt cũng phải đi trọn con đường tiền định của chúng. Thành ra ai mà can thiệp vào vận mệnh của sự vật khác thì sẽ không bao giờ phát hiện được chính vận mệnh của mình."

"Đừng để nỗi sợ áp chế mình. Bằng không cậu không thể trò chuyện với trái tim mình được đâu."

"Người nào sống trọn đường đời của mình, người đó biết tất cả những gì cần biết. Chỉ có một điều khiến không thể nào đạt được ước mơ: đó là sợ sẽ thất bại."

"Chết trong lúc cố sống theo vận mệnh của mình, như thế vẫn hay hơn là phải chết như hàng triệu người không hề biết vận mệnh của họ là gì. Nhưng đừng lo, khi đứng ở ngưỡng cửa cõi chết người ta thường cảm nhận sâu sắc hơn về cuộc sống."

"Trong người tôi tập hợp đủ cả gió, sa mạc, đại dương và mọi thứ trong vũ trụ. Chúng đều cùng do một bàn tay tạo ra và có cùng một linh hồn."

"Cám ơn ông đã dạy cháu ngôn ngữ vũ trụ." "Ta chỉ gợi cho cậu nhớ lại những gì cậu đã biết từ trước thôi."

"Những gì xảy đến với anh một lần có thể không bao giờ xảy ra nữa; nhưng những gì xảy ra hai lần thì nhất định sẽ thêm lần thứ ba."

"Bất kể người giàu, sang hay hèn, ai cũng đều có một vai trò chính trong lịch sử thế giới. Có điều phần nhiều người ta không biết đó thôi."

"Ngay cả nhà luyện kim đan cũng sống trong sa mạc, dù ông biết ngôn ngữ vũ trụ và biến được chì thành vàng. Cậu chẳng cần phải chứng tỏ với một ai kiến thức và tài cán của mình. Trên bước đường thực hiện vận mệnh của mình cậu đã học được mọi điều cần thiết và đã được sống như cậu hằng mơ tưởng."

"Chẳng lẽ ông không thể miễn cho cháu những khốn khổ đó được à?" "Nếu ta cảnh báo cậu thì cậu sẽ chẳng bao giờ thấy được Kim Tự Tháp. Mà chúng đẹp biết bao, phải thế không?"

"Đúng là cuộc đời rất hào phóng với những người nào chịu theo đuổi vận mệnh của mình."

"Có 3 kiểu nhà giả kim. Một kiểu bị cuốn vào sự mơ hồ, bởi vì bọn họ không biết đối tượng của mình là gì. Kiểu thứ 2 thì biết, đồng thời cũng biết rằng ngôn ngữ giả kim thuật hướng đến trái tim, chứ không phải lý trí. Kiểu thứ 3, đó là những kẻ chưa từng nghe nói đến giả kim thuật, nhưng biết cách khám phá Đá tạo vàng bằng toàn bộ cuộc đời mình."

06 - Kiểu nhà giả kim thứ 3: chưa từng nghe nói đến thuật giả kim, nhưng biết cách khám phá Đá tạo vàng bằng toàn bộ cuộc đời mình

Tôi muốn kể câu chuyện dưới đây, mà hình như thầy tôi đã kể cho tôi trong phòng thí nghiệm.

"Một hôm Thánh Nữ Đồng Trinh bồng Chúa Hài Đồng trên tay quyết định xuống trần gian ghé thăm một tu viện. Các tu sĩ đầy hoan hỉ đứng xếp thành một hàng: từng người lần lượt lại gần Đức Mẹ để khoe tài nghệ của mình: người đọc thơ tự sáng tác, người khoe hiểu biết uyên thâm về Kinh Thánh, kẻ thì điểm tên tất cả các vị thánh. Các vị tu sĩ đã ra sức làm đẹp lòng Thánh Nữ và Chúa Hài Đồng như vậy đấy.

Cuối cùng là một tu sĩ tàn tật, tội nghiệp, thậm chí còn không đọc thuộc nổi các bài kinh. Cha mẹ ông thất học, làm trò trong rạp xiếc để sinh nhai, đã dạy con trai họ tung hứng banh và những trò ảo thuật khác.

Khi đến lượt ông, các tu sĩ khác muốn dừng buổi lễ, bởi họ cho rằng người diễn trò tung hứng tội nghiệp kia không thể thốt nổi lời nào với Thánh Nữ, chỉ làm mất mặt dòng tu. Nhưng bằng cả trái tim, vị tu sĩ ấy cảm thấy nhất định phải truyền đạt tới Thánh Nữ và Chúa Hài Đồng phần nào đó của mình.

Thế là, ngượng ngập giữa những ánh mắt xem thường của các huyunh đệ, ông lấy trong túi ra vài trái cam, bắt đầu tung lên rồi chộp lấy, nghĩa là biểu diễn thứ duy nhất mà ông rành rẽ - trò tung hứng.

Nhưng Chúa Hài Đồng bỗng nhoẻn cười rồi hai bàn tay nhỏ xíu vỗ vào nhau. Thánh Nữ bèn tin cậy trao Chúa Con cho người diễn trò tung hứng bồng."

07 - Không ai phải lo trước về điều chưa xảy ra

Lúc này cậu đã quen thân với người phu lạc đà vẫn đi cạnh. Tối tối khi tất cả quây quần bên đống lửa, cậu kể cho ông ta chuyện thời còn đi chăn cừu. Trong lần chuyện vãn như thế ông ta kể cậu nghe về đời mình.

"Tôi sống ở một nơi gần Al-Kahira. Tôi có một vườn rau, một lũ con và một cuộc sống êm đềm mà tôi ngỡ đến ngày chết vẫn không thay đổi. Một năm nọ được mùa bội thu, thế là chúng tôi hành hương đến Mekka để làm một bổn phận duy nhất chưa hoàn tất trong đời tôi. Tôi có thể yên tâm nhắm mắt được rồi và lòng tôi thanh thản lắm. Nhưng một ngày kia động đất, nước sông Nil tràn qua đê. Điều mà tôi tưởng chỉ xảy ra cho người khác đã đến với chính mình. Lũ lụt khiến làng xóm sợ mất vườn ô liu, vợ tôi sợ lũ con có thể chết đuối, còn tôi kinh hoảng lo động đất sẽ tàn phá cơ nghiệp của mình. Nhưng sợ cũng thế thôi. Sau vụ đó đất đai không trồng trọt gì được nữa và tôi phải tìm cách khác để nuôi sống gia đình. Cho nên hôm nay tôi làm phu lạc đà. Nhưng lúc ấy tôi thấm thía lời dạy của Allah: không ai phải lo trước về điều chưa xảy tới cả vì mỗi người có thể đạt được cái mình muốn và cái mình cần. Chúng tôi chỉ lo mất cơ nghiệp, sợ cho mạng sống và cây cối của mình thôi. Nhưng khi hiểu rằng diễn biến của đời mình và cả của quả đất đã được một bàn tay Người viết trước cả rồi thì không còn sợ nữa."

"Tôi vẫn sống như từ trước đến giờ. Nghĩa là khi ăn tôi không làm gì khác hơn là ăn. Khi chạy tôi không làm gì khác ngoài chạy. Rồi nếu có phải đánh nhau thì cái ngày tôi chết cũng đẹp như mọi ngày khác. Tôi không sống trong quá khứ hay tương lai. Tôi chỉ có hiện tại và quan tâm đến hiện tại. Nếu ta lúc nào cũng ở trong hiện tại được thì ta là người hạnh phúc. Như thế ta sẽ thấy rằng sa mạc này vẫn đang sống, rằng bầu trời vẫn đầy sao và người ta đánh nhau vì đó là đặc trưng của con người. Như thế cuộc đời sẽ thành một ngày hội lớn, một buổi lễ lớn vì đời bao giờ cũng chỉ là khoảnh khắc ta hiện đang sống."

"Chết vào ngày mai thì cũng chẳng khác chết vào bất cứ một ngày nào khác. Mỗi ngày là để ta sống hoặc từ giã cõi đời. Mọi sự tuỳ vào một từ thôi: Maktub".

08 - Ai cũng có vai trò chính trong lịch sử thế giới

Trước khi chia tay ta muốn kể cho cậu nghe một câu chuyện về giấc mơ.

"Ở La Mã cổ đại, vào thời hoàng đế Tiberius, có một ông già kia có hai người con trai. Một người con đi lính và phải đi đến những vùng đất xa xôi nhất của đế quốc. Người con kia là thi sĩ và cả La Mã yêu thích những bài thơ tuyệt vời của anh ta. Một đêm kia ông bố nằm mộng thấy thiên thần hiện đến bảo rằng những câu nói của một trong hai người con ông được cả thế giới biết và truyền tụng từ thế hệ này sang thế hệ khác. Người cha thức giấc, thầm cảm tạ Thượng Đế và khóc vì sung sướng bởi cuộc đời quá hào phóng đã cho ông biết những điều mà mọi người cha đều tự hào.

Không lâu sau đó ông chết vì muốn cứu một đứa trẻ khỏi bị xe ngựa cán. Vì ông sống ngay thẳng, đàng hoàng nên được lên thiên đường. Ở đây ông gặp thiên thần đã báo mộng cho ông.

"Ông là một người tốt," thiên thần nói. "Ông sống thương yêu người, ông chết vì làm việc phải. Do đó ta sẽ thoả mãn bất cứ điều gì ông ước muốn."

"Cuộc đời cũng đã rất ưu đãi tôi," ông già đáp. "Ngày nọ, ngài đến với tôi trong giấc mơ thì tôi thấy mọi công lao của mình được đền bù vì thơ của con tôi sẽ còn được truyền tụng hàng trăm năm sau nữa. Cá nhân tôi không mong muốn gì cả, nhưng người cha nào chẳng tự hào về đứa con mình đã nuôi dạy. Thành ra tôi muốn rằng, trong một tương lai xa, được nghe những câu nói của con tôi."

Thiên thần bèn vuốt vai ông và hai người bước vào tương lai xa. Cả nghìn người đứng quanh họ ở một quảng trường rộng lớn, nói với nhau bằng một thứ tiếng lạ. Ông già khóc vì sung sướng.

"Tôi biết mà! Thơ của con tôi hay và trở thành bất tử mà," ông xúc động nói với thiên thần. "Tôi rất muốn biết người ta đọc bài thơ nào của nó ở chốn này."

Thiên thần âu yếm nắm tay ông già rồi hai người cùng ngồi xuống một trong những ghế dài trên quảng trường. "Thơ của con trai ông rất được yêu chuộng ở La Mã xưa," thiên thần đáp. "Nhưng sau triều đại của Tiberius thì thơ của con ông rơi vào lãng quên. Những lời mà người ta đang nói đây là của anh con trai đi lính cơ."

Ông già sửng sốt nhìn thiên thần.

"Anh con trai đó phục vụ ở một nơi xa và lên đến chức tư lệnh. Anh ta cũng là một người tốt và chính trực. Một ngày nọ người hầu của anh ốm nằm chờ chết. Người con ông nghe nói có một tu sĩ Do Thái chữa được bệnh tật nên đi hết ngày này sang ngày khác để tìm tu sĩ đó. Trên đường đi anh được biết người mình tìm đó là con của Thượng Đế. Anh gặp những người đã được tu sĩ nọ chữa lành bệnh và họ dạy anh những điều tu sĩ kia đã truyền dạy. Rồi, tuy là một chiến binh La Mã, anh đã cải đạo. Không lâu sau đó anh gặp nhà tu sĩ. Anh kể ông nghe về bệnh tình của người hầu. Nhà tu sĩ tỏ ý sẵn sàng đi đến nhà anh. Nhưng con trai ông là một người mộ đạo nên khi nhìn vào mắt nhà tu sĩ anh biết đó chính là con của Thượng Đế. Và đây là những lời con trai ông lúc ấy đã nói với tu sĩ và sẽ đời đời được truyền tụng: "Lạy Chúa, con không xứng đáng để được đón Người vào nhà. Chúa hãy phán truyền cho một tiếng thì kẻ đầy tớ của con sẽ khỏi bệnh ngay."

"Bất kể giàu hay nghèo, sang hay hèn, ai cũng đều có một vai trò chính trong lịch sử thế giới. Có điều phần nhiều người ta không biết đó thôi."

Ý nghĩa xuyên suốt của toàn bộ cuốn sách

Chúng ta không nhận ra rằng, mỗi người có một kho báu của riêng mình ở trong ta ngay từ đầu. Chính vì vậy, chúng ta thường phải trải qua một quãng đường vòng, xa tít tắp với rất nhiều thử thách mới có thể nhận ra điều đó. "Luyện kim đan" là một biểu tượng, tác giả ngụ ý rằng, chúng ta theo đuổi vận mệnh hay giấc mơ là một quá trình rèn luyện, phát triển, thanh lọc chính mình, gột rửa mọi tạp niệm để trở thành phiên bản tốt nhất của bản thân. Khi có được điều này, chúng ta có mọi thứ mà mình mong muốn. Và cuối cùng là chúng ta trở về với Tâm linh vũ trụ. Tất cả là một.

Make Better – Làm tốt hơn mỗi ngày!